پنجم شهریور، روز داروسازی
زکریای رازی بزرگ مردی است که اعتبار نامش در تاریخ دانش بشری همواره یاد‌آور نگرش اصیل همه دانشمنـدان اسـلامـی بـه ارزش مقولـه تحقیـق و تجربـه بـوده و هسـت . آثار کم نظیری چون الحاوی و طب المنصوری که در قرون متمادی به عنوان مرجع آموزش پزشکان و دانشمندان در سراسر جهان معتبرترین کتب مورد استناد بوده‌اند ، خود یادگار دوران رشد و شکوفایی علم و پژوهش در گهواره تمدن ایرانی اسلامی هستند .
پنجم شهریورماه به مناسبت سالروز تولد محمد زکریای رازی فیلسوف و دانشمند بزرگ مسلمان و ایرانی ، روز داروسازی در ایران نام گذاری شده است . وی در سال 209 هجری شمسی در ری متولد شد . رازی ، هوشی سرشار و حافظه‌ای قوی در فراگیری علوم داشت و با اینکه از 40 سالگی بطور جدی به کسب علوم پرداخت ، در مدت 20 سال به پیشرفت های خارق‌العاده‌ای در علوم مختلف دست یافت .
توجه و اشتغال وی به علم طب ، بعد از سنین جوانی و به قول ابوریحان بیرونی ، پس از مطالعات و تجارب آن استاد در کیمیا ، عملی شد . « الحاوی» از مهم ترین آثار زکریای رازی است ، این کتاب هرچند که تکمیل نشده باقی ماند ، اما چند قرن مورد مطالعه قرار گرفت ، طوری که مورخان اروپایی ، آن را بزرگ ترین دایره المعارف طبی به زبان عربی می‌دانند . رازی این کتاب را به صورت یادداشت های متعددی تهیه کرده بود و بعد از مرگ وی به دستور ابن عمید از روی یادداشت های او کتاب را استنساخ و تنظیم کردند . بخش زیادی از نتایج آزمایش ها و مطالعات رازی در این کتاب جمع است .
« طب المنصوری» از دیگر آثار رازی است که به نام منصور بن اسحاق ، حاکم ری تالیف و تنظیم شده‌است . طب المنصوری و برخی از رساله‌های طبی دیگر محمد رازی به زبان لاتین ترجمه و چاپ شده و مورد استفاده اروپاییان قرارگرفته است .
در علم کیمیا باید رازی را سرآمد دانشمندان اسلامی دانست . رازی ، کتاب های متعدد در کیمیا به رشته تحریر در آورده است که از آن جمله کتاب الاکسیر و کتاب التدبیر را باید نام برد .
این فیلسوف و پزشک نامی ایران علاوه بر علم وسیع کیمیا و پزشکی ، در فلسفه نیز دارای تحقیقات عمیقی است که مورد توجه و اهمیت است . رازی ، نه فقط در طب ، تجربه کسب کرد ، بلکه آزمایش را در کلیه مباحث علوم طبیعی ضروری می‌دانست . وی ، آزمایش های شیمیایی خود را با چنان دقتی تشریح و توصیف کرده است که امروزه هر شیمی دانی می‌تواند آن را مجددا به معرض آزمایش درآورد .
رازی ، مواد شیمیایی را طبقه بندی کرد و به اکتشافات مهمی که متکی به آزمایش های متعدد بوده ، از قبیل اکتشاف الکل و جوهر گوگرد ( اسید سولفوریک ) نایل آمد . وی ، نخستین کسی است که کلیه اشیای عالم را به سه طبقه حیوانات ، نباتات ، جامدات تقسیم کرده است .
محل و تاریخ وفات محمد رازی به درستی مشخص نیست . ابوریحان بیرونی ، وفات وی را در ماه شعبان سال 313 هجری نوشته و تعداد تألیف‌های وی را بیش از 56 کتاب و رساله دانسته است . محمد رازی در پایان عمر به سبب کثرت کار و مطالعه نابینا شد .
امروز نیز پس از گذشت 12 قرن از درخشش طب و داروسازی در جهان اسلام ، درحالی جایگاه داروسازی و پایه گذار آن رازی بزرگ را گرامی می‌داریم که پژوهشگران کشورمان در عرصه علوم دارویی همگام با تولید بیش از 95 درصد داروهای مورد نیاز و کسب رتبه برتردر میان 22 کشور منطقه مدیترانه شرقی از نظر دسترسی مردم به دارو و کنترل عوارض دارویی موفق شده‌اند تولید علم و ارایه مقالات بین المللی خود را نیز 6 برابر افزایش دهند . داروسازی در ایران امروز نه تنها علمی با جنبه‌های پایه و کاربردی است که در خانواده علوم پزشکی از جایگاهی ممتاز برخوردار است بلکه به نوعی الگویی کارا و نوین در ارتباط میان دانشگاه و صنعت است که توفیق یافته علم را به عرصه عمل برده و با شناخت جامعی از توانمندی‌ها و ضرورت‌های مورد توجه جامعه ، آنچه را مردم نیاز دارند با خلاقیتی قابل تقدیر تولید و عرضه کند .